Aangezien Turkije een favoriet vakantieland is onder velen van ons is het wel belangrijk dat we enkele gebruiken uit het land kennen en respecteren.

Wordt er ‘hos geldiniz’ tegen je gezegd, zeg dan ‘hos bulduk’ terug. Hiermee begroet je de ander en maak je meteen een goede indruk. Terwijl ze dit zeggen raken sommige Turken met hun linkerhand tegelijkertijd hun hartstreek aan. Daarnaast omhelzen ze elkaar ook regelmatig bij een begroeting. Vrouwen kussen en omarmen elkaar, maar het is niet gebruikelijk dat vrouwen en mannen elkaar kussen. Toch gebeurt dit in de moderne grotere steden vaak wel.

Als man is het verstandig om uit de kijken met het uit steken van je hand naar een Turkse vrouw, omdat dit als te intiem ervaren kan worden, ze zal weigeren of je hand enkel met haar vingertoppen aanraken. Ook een westerse vrouw moet oppassen met het geven van een volle hand, omdat ze daarmee een Turkse man in de verlegenheid kan brengen.
Bij een bezoek aan een bedrijf of werkplaats is het gebruikelijk om iedereen individueel te begroeten. Sla je iemand over, dan wordt dat als zeer beledigend ervaren.

Moskee

Aangezien Turkije een islamitisch land is, staan er overal moskeeën met minaretten. En is een bezoek zeker de moeite waard. Vanuit de minaret roept de muezzin vijf keer per dag voor het gebed. Mocht je een moskee willen bezoeken dan is dat in de meeste gevallen mogelijk, maar houdt daarbij wel rekening met de gebedsdiensten en de vrijdag. Respecteer de regels en probeer deze momenten te vermijden. Enkele belangrijke regels:

• Laat bij het naar binnen gaan je schoenen achter bij de drempel of op een speciaal rekje dat daarvoor bedoeld is.
• Vrouwen dienen het hoofd, de schouders en de armen te bedekken. Hiervoor liggen vaak sjaaltjes bij de ingang.
• Voor mannen geldt een verbod op korte broeken in een moskee
• Respecteer het als er een deel van de moskee afgeschermd is, hier kunnen moslims in alle rust bidden zonder door horden toeristen te worden aangestaard.
• Vaak mag je fotograferen, maar houdt daarbij rekening met de privacy en overdrijf niet
• Vaak is er bij het verlaten van de moskee een mogelijkheid om een kleine gift achter te laten

Ramadan

Tijdens de ramadan wordt het zeer gewaardeerd als je hier zo mogelijk rekening mee probeert te houden. Tijdens de Ramadan uitgebreid in een restaurant gaan zitten eten, wordt vaak als respectloos ervaren en kun je beter uit je hoofd laten. Buiten de Ramadan kun je kiezen voor een aile salonu, een familierestaurant. Ook als je als vrouw alleen op vakantie gaat, kun je hier goed eten. Accepteer niet te snel een kopje thee en kijk mannen niet te lang in de ogen. Let erop dat je niet per ongeluk in een koffiehuis binnenstapt waar enkel mannen zitten.

Een Dolmus

In Turkije zie je overal collectieve taxi’s in de vorm van een minibusje. Deze zogenaamde minibusjes rijden volgens een vast traject naar diverse stadscentra en de omliggende dorpen. Het busje vertrekt vanaf een vaste plek als het vol zit, toch kun je ze ook laten stoppen door gewoon je hand op te steken. Als er nog plek is, betaal je onderweg door je voorganger aan te tikken. Het geld wordt dan doorgegeven naar de chauffeur. De Turkse benaming voor een minibusje is dolmus en betekent zoveel als ‘opeengepakt’. Je snapt wel dat het in deze busjes dus niet echt comfortabel zit.

Gastvrijheid

Word je uitgenodigd voor een bezoek bij een Turkse familie, zorg er dan voor dat je zowel voor de ouders als de kinderen een kleinigheidje meeneemt. Zolang je de gebruiken binnen hun geloof niet kent, kun je beter geen alcohol meenemen. Zij zullen op hun beurt er alles aan proberen te doen het je naar de zin te maken. Het is dus niet de bedoeling dat je gaat helpen met koken, afruimen of afwassen. De kans is heel groot dat je gewoon mee eet, weiger dit dan ook niet, want dat is een belediging. En zeg meerdere malen dat je het lekker vindt.

Afdingen

In Turkije is het heel normaal dat je afdingt, daar kom je gewoonweg niet onderuit. Laat je niet inpakken door hun mooie verhaaltjes, maar blijf rustig en vergelijk de prijzen, zodat je het uiteindelijk eens wordt over de prijs. Je kunt een beetje het gevoel krijgen dat je in de maling genomen wordt, maar afdingen hoort er in Turkije nu eenmaal bij. Voor hen is het dan ook de normaalste zaak van de wereld. Behalve in supermarkten, slagerijen en grotere winkels daar gelden vaste prijzen en hoef je niet af te dingen.

Fotograferen

Er zijn enkele gebouwen en objecten die niet gefotografeerd mogen worden, houdt hier rekening mee. Militaire of strategische gebouwen en objecten als bruggen en vliegvelden kennen dit verbod. Ook het fotograferen van mensen kun je beter alleen met toestemming doen. Sommige mensen vinden het heel leuk om gefotografeerd te worden, maar gesluierde vrouwen gaan liever niet op de foto. Ook biddende mensen willen met rust gelaten worden, omdat de sessie anders niet volwaardig is.

Een ontspannen sfeertje…

Zoals we ook de hamam kennen in Nederland, zijn ze er in Turkije natuurlijk ook en misschien nog wel mooier er beter. Laat de kans dan ook niet voorbijgaan om je eens goed te laten ‘schoonboenen’. Informeer wel goed van tevoren of er gescheiden delen zijn of aparte openingstijden voor mannen en vrouwen. Mannen houden tijdens hun gehele verblijf het onderlijf met een handdoek bedekt. De vrouwen daarentegen zijn niet erg preuts. Je krijgt wel een handdoek maar hoeft je daar niet krampachtig mee te bedekken. Er wordt dan ook gewoon naakt gebadderd. Na de stoomruimte word je grondig ingezeept met een zeepzak. er komt daarbij een hoop ‘vuil’ van je huid af, dit is bij iedereen zo. Toiletten buiten de toeristische centra zijn vaak hurktoiletten en toiletpapier is niet overal aanwezig, wel is er meestal een kraantje. Mocht er toch papier aanwezig zijn, vergeet dan niet dat dit in een prullenbak gegooid moet worden, omdat de riolering anders te snel verstopt.