Kennis van de vechtsportregels

Vechtsportregels worden meestal dojo-etiquette genoemd. Dit zijn niet de specifieke huisregels, maar de regels voor vechtsporten in het algemeen. Deze regels willen nog weleens per sport of sportschool verschillen, maar zijn in de basis overal zo’n beetje hetzelfde.

Bij het betreden van de oefenzaal (dojo) groet je eerst voor de mat (tatami), hier mee zeg je toe dat je je tijdens het verblijf in de oefenruimte gedraagt volgens de regels van het Budo (de weg van de Japanse Krijgskunsten/vechtsporten). Hier wordt ook nog weleens de term Bushido voor gebruikt (De weg van de krijger). De ongeschreven wetten die een onderdeel zijn van de dojo-etiquette behoren door iedereen nageleefd te worden.

  • Reinheid van het lichaam
  • Houd je concentratie en aandacht bij alles wat je doet.
  • Luister goed naar de leraar als hij spreekt en wees stil
  • Heb respect voor ieder en doe niemand pijn tijdens het trainen van technieken
  • Train met iedereen, dus ook met mensen die je misschien niet zo aardig vindt.
  • Heb geduld
  • Maak geen ruzie
  • Behoud je beheersing in alles wat je doet
  • Oefen alleen technieken die voorgedaan zijn door de leraar
  • Draag altijd schone en passende kleding zonder beschadigingen
  • Verlaat de mat alleen met toestemming van de leraar
  • Hang of leun niet tegen muren of ringtouwen
  • Neem geen eet- of drinkwaren mee de mat op
  • Draag geen schoenen op de mat, tenzij deze er speciaal voor bedoeld zijn.
  • Zorg ervoor dat je op tijd aanwezig bent voor de les.

Naast deze ongeschreven regels gelden er ook vaste afspraken over het groeten.  Het groeten bestaat uit de groetceremonie, de groetprocedure de groetcommando’s en het afgroeten.

Groetceremonie

De hoogste in rang of leeftijd – ook wel sempai genoemd – geeft alle commando’s die betrekking hebben op de groetceremonie. Een trainer kan er ook voor kiezen een leerling aan te wijzen voor de groetceremonie. Bij het begin van de training ga je op de juiste plaats staan. Hierbij staan de voeten naast elkaar met de hakken tegen elkaar en de tenen iets naar buiten. De handen blijven langs het lichaam. Dit gebeurt meestal in rijen van drie of vier.
Vóór de groetceremonie zorg je dat je kleding goed zit en dat je band correct geknoopt om je middel zit. Beide uiteinden dienen even lang te zijn. In opdracht van de trainer ga je in seiza (op de knieën op de grond) zitten. Hierna geldt een meditatieve houding, die voor elke budosport weer iets anders kan zijn (de za-zen). Om in deze houding te komen, laat je je knieën zakken en ga je eerst op je linker- en dan op je rechterknie zitten. Vervolgens haal je je tenen uit de mat en ga je zitten op de wreef van beide voeten. Je knieën zijn iets uit elkaar en je rug is recht.

De groetprocedure

Nadat je op de juiste manier bent gaan zitten, maak je een buiging voorover, daarbij plaats je eerst je linkerhand op de mat en vervolgens je rechterhand. Op de grond maak je met duimen en wijsvingers een driehoek van je handen (Kanku symbool). Pas als ook je handen de juiste houding hebben aangenomen, buig je ongeveer 30 graden voorover. Hierbij blijven je billen in contact met je hielen en kijk je niet naar de grond, maar probeer je zolang mogelijk naar voren te kijken. Bij vechtsporten moet je altijd alles in de gaten blijven houden. Na ongeveer een seconde richt je je weer op. De handen worden nu in tegengestelde volgorde van de mat genomen, eerst rechts en dan links. Je eindigt door rechtop te gaan zitten.

Groetcommando’s

Enkele groetcommando’s die binnen de sport gebruikt worden, zij handig om te kennen.
Zo wordt ‘Sensei ni rei’ gebruikt om de leraar te groeten. ‘Shihan ni rei voor het groeten van een hogere leraar. ‘Otokani rei’ voor het groeten voor elkaar. ‘Kiritsu’ bij het opstaan. Je zorgt dan dat je eerst rechtop zit met de tenen in de mat, vervolgens ga je eerst met het rechtbeen en dan met het linkerbeen opstaan. Na deze commando’s kan de les beginnen.

Afgroeten

Na de les gebeurt weer precies hetzelfde en ook in dezelfde volgorde. Als extra voor het afgroeten wordt enkel het commando Mokuso gegeven. Hierbij doe je je ogen dicht en concentreer je je op de les die komt en vergeet je de normale wereld. Je treedt dan toe tot de wereld van Budo. Hierbij adem je in door je neus en uit door je mond. Je ademhaling is daarbij langzaam en gaat via je buik. Aan het eind komt het commando Mokuso Jamé. Dit betekent einde concentratie en ogen openen. Vervolgens groet je af zoals omschreven staat bij de aanvang van de les. Ook bij het van de mat aflopen groet je opnieuw de zaal.